سخنرانی آیت الله میرباقری

معرفت امام اصل تمام تکالیف

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله ربّ العالمین و صلی الله علی سیِّدنا و نبینا محمد و آله الطاهرین و لعنه الله علی أعدائهم اجمعین. در جلسات گذشته مطالبی بیان شد که ادامه آن را در جلسه بعدی بیان می کنیم.در یکی از زیارات امام حسین(علیه السلام) می خوانیم: «مَنْ عَرَفَهُمْ فَقَدْ عَرَفَ اللَّهَ وَ مَنْ جَهِلَهُمْ فَقَدْ جَهِلَ‏ اللَّه‏»(۱). یکی از مهمترین تکالیفی که در دنیا داریم و بلکه نزول ما در عالم دنیا برای همین است که یک تلاقی با امام(علیه السلام) در دنیا با ما واقع می شود، تکلیف مهم ما در رسیدن به معرفت امام است و شاید تکلیفی دیگر وجود ندارد و بقیه تکالیف تابع معرفت امام و فرع بر آن است. آن تکلیفی که خدا از ما خواسته در تکلیف رسیدن به امام و سیر با امر و معرفت او خلاصه شود. این معرفت همان معرفت خدای متعال و طریق معرفه الله است. مرحوم فیض ذیل آیه «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ»(ذاریات/۵۶) -که یعنی هدف من از آفرینش شما این بود که به مقام عبودیت برسید و از غیر خدا آزاد شوید- این روایت را از وجود مقدس سیدالشهداء(علیه السلام) نقل کرده اند که فرمودند: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ مَا خَلَقَ‏ الْعِبَادَ إِلَّا لِیَعْرِفُوهُ‏» خدای متعال بندگان را نیافریده جز برای درک مقام معرفت، «فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ» اگر به مقام معرفت رسیدند، ثمره معرفت عبودیت و بندگی است و درک مقام بندگی با معرفت خدای متعال حاصل می شود «فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَهِ مَنْ سِوَاهُ» و اگر به مقام عبودیت حضرت حق راه پیدا کردند استغناء نفس پیدا می کنند و از اینکه در برابر دیگران تواضع، خشوع، سجده و عبادت کنند بی نیاز می شوند. اینکه حضرت فرمودند: «فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَهِ مَنْ سِوَاهُ» شاید به این خاطر است که ما در اصل عبادت مخیر نیستیم بلکه در انتخاب معبود مختاریم. اگر انسان به خدای متعال روی نیاورد، اسیر معبودهای کوچک مانند شیطان و نفس می شود چرا که شیطان انسان را به عبودیت خود دعوت می کند که قرآن کریم در این رابطه می فرماید: «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی‏ آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ * وَ أَنِ اعْبُدُونی‏ هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ»(یس/۶۱-۶۰) تلاش شیطان این است که عبد او و نفس باشیم و عده ای هم عبد غیر خدا می شوند. فراعنه نیز می خواند مردم عبد آنان باشند. اما اگر انسان طعم عبودیت خداوند متعال را چشید، از عبادت های دیگر مستغنی می­شود و الّا به عبادت معبودهایی دیگر مشغول می شود و چاره ای هم ندارد چرا که ما در اصل پرستش مختار نیستیم و حتما چیزی را می پرستیم و تنها معبودها متفاوت اند و ما در انتخاب آن مختاریم.